Τεράστια απώλεια
για το παγκόσμιο
χορωδιακό τραγούδι...
για το παγκόσμιο
χορωδιακό τραγούδι...
Ακούστε τη χορωδία του Κόκκινου Στρατού
να τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη & Μάνο Χατζιδάκι...
Είναι μια τραγωδία μέσα στην τραγωδία. Μια θρυλική χορωδία, που δημιούργησε το σάουντρακ ορισμένων από τις ιστορικότερες (πολεμικές) στιγμές του 20ου αιώνα, σίγησε για πάντα. Χάθηκε στα νερά της Μαύρης Θάλασσας όπου συνετρίβη το Τουπόλεφ των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων ανήμερα Χριστούγεννα…
Η αρμάδα του ρωσικού υπουργείου Αμυνας, μαζί με ελικόπτερα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, βαθυσκάφη και δύτες ερευνούσαν επί ώρες τη θαλάσσια περιοχή 2-3 χιλιόμετρα από την παραλία του Σότσι, όπου κατέπεσε το αεροσκάφος Τουπόλεφ, ωστόσο η ανακοίνωση της Μόσχας πως δεν υπάρχουν επιζώντες δεν άφηνε ελπίδες. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν συντετριμένος διέταξε τη διεξαγωγή έρευνας για τις συνθήκες του δυστυχήματος, η Ανγκελα Μέρκελ και ο υπόλοιπος δυτικός κόσμος έσπευσε να εκφράσει τα συλλυπητήριά του, αλλά τι να το κάνεις… Το «τάγμα που τραγουδάει» χάθηκε για πάντα.
Στη μοιραία πτήση επέβαιναν 64 μέλη της θρυλικής χορωδίας «Αλεξαντρόφ» του Κόκκινου Στρατού – σήμα κατατεθέν της ιστορίας της Ρωσίας και της Σοβιετικής Ενωσης, ήταν εκείνοι που εμψύχωσαν τους σοβιετικούς φαντάρους στην ηρωική αντίσταση και προέλασή τους απέναντι στη Βέρμαχτ του Χίτλερ στις πιο κρίσιμες και δύσκολες στιγμές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πλέον μόνο τρία μέλη της βρίσκονται εν ζωή.
Προορισμός των ρώσων χορωδών ήταν μια αεροπορική βάση στη Συρία, όπου θα συμμετείχαν σε πρωτοχρονιάτικη συναυλία. Μεταξύ των θυμάτων είναι και ο επικεφαλής της xορωδίας Βαλέρι Χαλίλοφ.
Η υφυπουργός Αμυνας της Ρωσίας Ολγα Γκολόντες χαρακτήρισε τον χαμό του Χαλίλοφ «ανεπανόρθωτη απώλεια», καθώς ως διευθυντής της ορχήστρας και συνθέτης συνεισέφερε σημαντικά στον σύγχρονο πολιτισμό, όπως σημείωσε η ίδια.
«Πρόκειται για τεράστια αδικία» σχολίασε από την πλευρά του ο πιανίστας Ντένις Ματσούγιεφ, εκφράζοντας τη λύπη του για τον θάνατο του μαέστρου. «Η Χορωδία Αλεξαντρόφ είναι το επισκεπτήριο της ρωσικής κουλτούρας», υπογράμμισε, μιλώντας στο πρακτορείο Ria-Novosti.
«Πήγαιναν στη Συρία για καλό σκοπό, σε μια αποστολή ειρήνης. Αδυνατούμε να δεχτούμε αυτήν την απώλεια», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Η αποκλειστικά ανδρική Χορωδία ιδρύθηκε το 1928 και έγινε γνωστή στις περιοδείες της με την ονομασία «Χορωδία του Κόκκινου Στρατού». Είχε ιδρυθεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Αμυνας ενώ 11 χρόνια μετά το υπουργείο Εσωτερικών θα ίδρυε τη χορωδία MVD που λειτούργησε συμπληρωματικά και ανταγωνιστικά: ποια ήταν η αγαπημένη χορωδία του Ιωσήφ Στάλιν;
Για τον ρωσικό λαό αυτή η ερώτηση είχε μόνο μία απάντηση: ήταν το μουσικό σύνολο του Αλεξάνταρ Βασίλιεβιτς Αλεξαντρόφ. Σε αυτό το σύνολο μετείχαν 200 τραγουδιστές, μουσικοί και χορευτές, ενώ το ρεπερτόριό της (πάνω από 2000 έργα!!!) αποτελούνταν από ρωσικά δημοτικά, σοβιετικούς ύμνους, εκκλησιαστική μουσική, μέχρι και μοντέρνα ξένα τραγούδια που συνοδεύονταν από ακροβατικές χορογραφίες.
Το «τάγμα που τραγουδάει», όπως έχει καθιερωθεί να ονομάζεται, προσφέρει εδώ και δεκαετίες ψυχαγωγία σε στρατιωτικούς αλλά και άλλου είδους ακροατήρια σε κάθε γωνιά της Γης.
Εδωσαν εκαντοντάδες συναυλίες στην πρώην ΕΣΣΔ και ηχογράφησαν δεκάδες δίσκους που παίζονται ακόμη και σήμερα σε ρωσικές γιορτές και επετείους. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα μέλη της ταξίδευαν αδιάκοπα, καθώς έδωσαν περισσότερες από 1.500 συναυλίες για τους σοβιετικούς στρατιώτες στις εμπόλεμες ζώνες και σε νοσοκομεία. Ο ρόλος τους ως εμψυχωτές σε μια μάχη μέχρις εσχάτων του σοβιετικού λαού απέναντι στις δυνάμεις του Χίτλερ υπήρξε καθοριστικός.
Ο στρατηγός και συνθέτης Αλεξάντρ Αλεξαντρόφ, ο ιδρυτής της, είχε την διεύθυνσή της επί 18 χρόνια και κατόπιν παρέδωσε τη χορωδία στον γιο του, τον Μπόρις που έμεινε επικεφαλής της από το 1946 μέχρι το 1987.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν κήρυξε εθνικό πένθος. Και είναι λογικό. Ενα σύμβολο της Ρωσίας χάθηκε.
Παρακάτω, βρήκαμε για σας δύο εκτελέσεις ελληνικών τραγουδιών από τη χορωδία του Κόκκινου Στρατού.
Το πρώτο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου "Όταν σφίγγουν το χέρι" - 2012 Αθήνα
Το δεύτερο τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι σε ποίηση Νίκου Γκάτσου "Αθήνα" - 1988 Λυκαβηττός
Μερική πηγή: protagon.gr
Αναδημοσίευση σχολίου του συνθέτη Νότη Μαυρουδή, όπως μας το έστειλε (2/1/2017)
ΑπάντησηΔιαγραφήΚόκκινη χορωδία…
Έστω και ετεροχρονισμένα,θα αναφερθώ στη συγκλονιστική,σε παγκόσμιο επίπεδο, είδηση για το αεροπορικό δυστύχημα που συνέβη στις 25/12/2016 με 93 επιβάτες, πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα και οδήγησε στην απόφαση για τριήμερο πένθος στη Ρωσία και ο θρήνος να είναι ανείπωτος…
Σκεφτείτε: μέσα στα 93 άτυχα θύματα, τα 64 ήταν μέρος από τα 200 μέλη της ξακουστής χορωδίας Αλεξαντρόφ του Ρωσικού Κόκκινου Στρατού η οποία κρατάει τη φήμη της ήδη από την ίδρυσή της (το 1928) από τον στρατηγό και συνθέτη Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Αλεξαντρόφ (1883-1946), ο οποίος έγραψε και τον Εθνικό ύμνο τής Σοβιετικής Ένωσης που ισχύει ακόμα και σήμερα στη Ρωσία (με διαφορετικούς στίχους βεβαίως).
Μια ιστορική χορωδία με τον συγκεκριμένο ήχο, ο οποίος πάντα μας συνδέει με το τοπίο αλλά και την ιστορία αυτής της αχανούς χώρας που,στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, σηματοδότησε μια διάθεση να ανοίξει έναν «άλλον δρόμο» σε ό,τι αφορά την δημιουργία ενός κράτους που θα είχε ως επίκεντρό του τον άνθρωπο και τον πολιτισμό… Έτσι η χορωδία αυτή, ο ήχος τής γλώσσας εκείνης, οι μελωδίες, το ύφος, η φωνητική συνοχή, ο πειθαρχημένος συντονισμός, η οντότητα του συνόλου, η τότε διεθνής περιρρέουσα ατμόσφαιρα, μας συνέδεε με μηνύματα που θα μπορούσε κανείς να τα πει «κοινών ονείρων», μας συνέδεε με μια εποχή μνήμης που πιστεύαμε πως θα άλλαζε τα πάντα στην παγκόσμια κοινότητα. Μια εποχή με τον δικό της λυρισμό, το έντονο αφήγημα και τους συμβολισμούς. Παράλληλα, μια εποχή που συνδέεται με άφθονο αίμα (οι εκτιμήσεις για τις απώλειες του πολέμου ποικίλουν, αλλά οι περισσότερες πηγές υπολογίζουν ότι πάνω από 60.000.000 (!) άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον Β Παγκόσμιο πόλεμο, δηλαδή περίπου το 2,5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Από αυτούς, τα 40-45 εκατομμύρια ήταν άμαχοι και τα υπόλοιπα 20-25 εκατομμύρια στρατιώτες. Το 80% των θυμάτων ανήκαν στους Συμμάχους και το υπόλοιπο 20% στον Άξονα. Οι περισσότεροι πολίτες πέθαναν από πείνα, ασθένειες, βομβαρδισμούς και εκτελέσεις. Ο ήχος της χορωδίας του Κόκκινου Στρατού Αλεξαντρόφ, αποτύπωνε το «άσμα ηρωικό και πένθιμο» κατά τον Ο. Ελύτη.
Η χορωδία αυτή αναμφισβήτητα έπαιξε έναν τέτοιον ρόλο με τον ήχο της, σημείο αναφοράς για τις παλαιότερες γενιές, όπως εξάλλου πάρα πολλά από τα τραγούδια που ερμήνευε, μέσα από την ισχυρή παράδοση τόσων χωρών της Σοβιετίας, καθώς και άλλα τραγούδια της εποχής εκείνης.
Μέσα στο μοιραίο σκάφος επέβαιναν ο διευθυντής της ορχήστρας Βαλέρι Χαλίλοφ, ο Άντον Γκουμπάκοφ, επικεφαλής τής Διεύθυνσης Πολιτισμού του υπουργείου Άμυνας, οκτώ μέλη τού πληρώματος, εννέα δημοσιογράφοι, δύο υψηλόβαθμοι πολιτικοί αξιωματούχοι και η Ελιζαβέτα Γκλίνκα, προσωπικότητα στη Ρωσία λόγω του έργου της, ως επικεφαλής τής φιλανθρωπικής οργάνωσης «Δίκαιη Βοήθεια», όπως και τρία συνεργεία των τηλεοπτικών σταθμών ChannelOneRussia, NTV, και Zvezda της Ρωσίας, που αποτελούνταν το καθένα από έναν δημοσιογράφο, έναν οπερατέρ και έναν ηχολήπτη. Κόσμος που χάθηκε άδικα.
Το γεγονός όμως της αναφοράς στις σελίδες μου, έχει να κάνει με τη συγκλονιστική είδηση του τραγικού χαμού των 64 χορωδών,του φωνητικού συνόλου που γνώρισα μέσα από δίσκους και από τις δράσεις του, οι οποίες ήταν παράδειγμα χορωδιακής συνείδησης, όσο και γύρω από το θέμα τής προσφοράς καλλιτεχνών όπου υπάρχει η ανάγκη ηθικής συμπαράστασης προς μικρές ή μεγάλες κοινότητες αδύναμων κοινωνικών ομάδων.
Με την αεροπορική τραγωδία αυτή, η παγκόσμια μουσική έμεινε πιο ορφανή…
Νότης Μαυρουδής