Ο Μάνος Χατζιδάκις. Χατζιδάκις με «ι» γιατί αυτό είχε επιλέξει, επειδή το «ήτα» τον πάχαινε! Ο αξεπέραστος Μάνος Χατζιδάκις που έφυγε από τη ζωή μια ημέρα σαν σήμερα πριν από 29 χρόνια. Ο άνθρωπος που πέταξε στα σκουπίδια, αυτό που άλλοι ονειρεύονται να κατακτήσουν. Το χρυσό αγαλματίδιο των Όσκαρ.
Ο μελωδός των ονείρων. Ο Μεγάλος Ερωτικός. Ο άνθρωπος που μας έδειξε μια οδό η οποία δεν μπορούσαν να τη δουν όλοι. Την οδό Ονείρων. Δρόμος γεμάτος από μουσική, ζωή και έρωτα. Ασυμβίβαστος πρωτοπόρος, μοναδικός, ιδιοφυής και αεικίνητος. Ο Μάνος Χατζιδάκις, έφυγε από τη ζωή μια ημέρα σαν σήμερα, αφήνοντας, ωστόσο, πίσω του ένα τεράστιο και αξεπέραστο έργο. «Αν ξαναρχόμουνα στον κόσμο θα ήταν για να κάνω έρωτα και για το μόνο που θα λυπηθώ όταν θα φύγω, θα ‘ναι για τον έρωτα που θα χάσω», όπως είχε πει και ο ίδιος.
«Όταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις»
Γεννήθηκε στην Ξάνθη στις 23 Οκτωβρίου 1925. Γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι και της Αλίκης Αρβανιτίδου. Μετακόμισε μόνιμα στην Αθήνα το 1932 με τη μητέρα και την αδελφή του μετά το διαζύγιο των γονιών του. Η αγάπη του για τη μουσική τεράστια. Ήδη από τα τέσσερα του χρόνια σπουδάζει πιάνο και στη συνέχεια μαθαίνει βιολί και ακορντεόν. Τα όνειρα του διακόπτονται απότομα στα χρόνια της κατοχής όταν αναγκάζεται να εργάζεται ως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι του Πειραιά, παγοπώλης στο εργοστάσιο του Φιξ, υπάλληλος στο φωτογραφείο του Μεγαλοοικονόμου, βοηθός νοσοκόμος στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Η ζωή του «φωτίζεται» ακόμα και σε εκείνα τα σκοτεινά χρόνια, όταν γνωρίζεται με καλλιτέχνες και διανοούμενους (Γκάτσος, Σεφέρης, Ελύτης, Τσαρούχης, Σικελιανός). Ο Νίκος Γκάτσος, με τον οποίο γνωρίστηκε το 1943, θα παραμείνει μέχρι το τέλος της ζωής του, ο μεγάλος δάσκαλος και ο ακριβός του φίλος.
Η πρώτη του εμφάνιση στα μουσικά πράγματα της χώρας γίνεται το 1944 με τον «Τελευταίο Ασπροκόρακα» του Αλέξη Σολωμού στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Από το 1950 αρχίζει να γράφει μουσική για αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες. Το 1959 παρουσιάζει στο αθηναϊκό κοινό τον Μίκη Θεοδωράκη, ενορχηστρώνοντας και ηχογραφώντας ο ίδιος το έργο του «Επιτάφιος» με τη Νάνα Μούσχουρη.
Με τη μουσική του «ντύνει» σπουδαίες ταινίες όπως "η Κάλπικη Λίρα" και η "Στέλλα". Ημερομηνία σταθμός το 1975 όταν γίνεται διευθυντής του κρατικού ραδιοσταθμού «Τρίτο Πρόγραμμα» το οποίο μετατρέπει σε σημείο αναφοράς αλλά και το 1989 όταν ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων».
Ο Χατζιδάκις ήταν ένας αδέσμευτος άνθρωπος. Δήλωνε δεξιός αλλά ήταν από τους λίγους που δε δίσταζε να εκφραστεί θετικά ακόμα και για τα παιδιά με τις μολότοφ προσπαθώντας να προειδοποιήσει για τις επιπτώσεις που θα έχει η έξαρση της αστυνομικής βίας. «Ανάμεσα σ’ ένα παιδί 15 χρόνων με μολότοφ και έναν τριαντάρη εκπαιδευμένο αστυνομικό με πιστόλι, εγώ είμαι πάντα με το μέρος του παιδιού», είχε γράψει μετά τη δολοφονία του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά από τον αστυνομικό Μελίστα στην επέτειο του Πολυτεχνείου του 1985.
Ο πόλεμος που είχε δεχθεί αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος ήταν τεράστιος και περιελάμβανε κυρίως χυδαιότητες για την προσωπική του ζωή. Το «αρχικίναιδος» ήταν μια από τις λέξεις που η Αυριανή χρησιμοποιούσε για να χτυπήσει τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη. Δυστυχώς, για τους ίδιους σε μια περίοδο άκρατου λαϊκισμού στο πλευρό της εφημερίδας είχαν συνταχθεί προσωπικότητες όπως ο Κώστας Λαλιωτης, ο Θεόδωρος Παγκαλος, η Μελίνα Μερκούρη αλλά και ο Μανώλης Γλέζος. Φυσικά, σήμερα, πλέον, κανείς δε λέει το παραμικρό για τον Χατζιδάκι και όλοι τον υμνούν.
Γιατί πέταξε στα σκουπίδια το Όσκαρ που κέρδισε
Στις 17 Απριλίου 1960, ο Μάνος Χατζιδάκις κέρδισε το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά» από την ταινία του Ζιλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή», τραγούδι το οποίο θα συμπεριληφθεί στα δέκα εμπορικότερα του 20ού αιώνα. Το συγκεκριμένο χρυσό αγαλματίδιο, ωστόσο, «πέρασε»... δύσκολες ώρες!
Εκείνη η βραδιά, ωστόσο, ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη βραδιά για τις ΗΠΑ και συγκεκριμένα για την εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης αφού βρισκόταν σε εξέλιξη η αποτυχημένη εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων στην Κούβα! Όπως είναι φυσικό, στην πραγματικότητα, ήταν λίγοι εκείνοι που εκείνη τη βραδιά είχαν το μυαλό τους στην απονομή των Όσκαρ με δεδομένο πως μερικά χιλιόμετρα νοτιότερα από εκεί κρινόταν το αν θα ξεσπάσει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος στην, πιθανότατα, πιο κρίσιμη στιγμή του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Χατζιδάκις δεν πήγε ποτέ να παραλάβει το για πολλούς πολυπόθητο βραβείο. Και δε φτάνει που δεν πήγε ο ίδιος, δεν έστειλε καν κάποιον αντιπρόσωπο (όπως είχε κάνει, για παράδειγμα, ο Μάρλον Μπράντο). Τελικά, το Όσκαρ το παρέλαβε για λογαριασμό του συνθέτη ο κωμικός ηθοποιός Μπομπ Χόουπ που ήταν ο οικοδεσπότης της τελετής. Ο Χόουπ, μάλιστα, προκειμένου να... ελαφρύνει την ατμόσφαιρα είπε το αμίμητο «περίμενα πολύ καιρό αυτή τη στιγμή»!
Λίγες μέρες αργότερα, η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου απέστειλε το Όσκαρ με το Ταχυδρομείο, αλλά το βραβείο χάθηκε στη διαδρομή! Όταν ο Χατζιδάκις φωτογραφήθηκε κρατώντας το Όσκαρ δεν ήταν αυτό που έγραφε το όνομά του, αλλά εκείνο που δανείστηκε από την Κατίνα Παξινού, για τις ανάγκες της φωτογράφισης.
Κάποια στιγμή η Ακαδημία Κινηματογράφου του έστειλε ένα αντίγραφο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ωστόσο, ο Μάνος Χατζιδάκις πέταξε το Όσκαρ στα σκουπίδια και εκεί το βρήκε η οικιακή βοηθός, που το έδωσε στην αδερφή του, Μιράντα. Εκείνη πήρε το χρυσό αγαλματίδιο στο δικό της σπίτι και το επέστρεψε έναν χρόνο μετά τον θάνατό του. Σήμερα βρίσκεται στα χέρια του θετού γιου του, Γιώργου Χατζιδάκι ο οποίος σύμφωνα με το θρύλο, σε ένδειξη σεβασμού στη στάση που κράτησε ο πατέρας του, το έχει βάλει, σε μια γυάλινη προθήκη, να... κοιτάει μόνιμα προς τον τοίχο προκειμένου να φαίνεται σαν να είναι τιμωρία!
Ο ίδιος ο Χατζιδάκις σε κείμενο του με τίτλο: «Η Ρωμαϊκή Αγορά έτσι όπως γέννησε τα τραγούδια μου», μεταξύ άλλων είχε γράψει: «Και το επίσημο κράτος με γιόρτασε για το Όσκαρ που πήρα ερήμην μου και έξω απ’ τα δικά μου σχέδια. Πάλεψα χρόνια για ν’ αφαιρέσω αυτό τον ''τίτλο τιμής'' από την πλάτη μου…». Τέλος, αξίζει να σημειωθεί, πως ο αξεπέραστος συνθέτης, δεν αγάπησε ούτε το Όσκαρ αλλά ούτε και το τραγούδι που του το «χάρισε». Σύμφωνα με έναν αστικό μύθο, μάλιστα, ένα βράδυ του 1963, ο Χατζιδάκις με τη Μαρία Κάλλας δειπνούσαν στο Παρίσι. Τέσσερις μουσικοί πήγαν στο τραπέζι τους και άρχισαν να παίζουν τα «Παιδιά του Πειραιά». Η Κάλλας τους ακολούθησε τραγουδώντας χαμηλόφωνα. Όταν τελείωσε το τραγούδι, ο Μάνος έσκυψε και της ψιθύρισε: «Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι η μεγαλύτερη τραγουδίστρια του κόσμου θα τραγουδούσε τόσο μέτρια, αυτό το μέτριο τραγούδι».
Reader.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια που περιέχουν άσεμνο περιεχόμενο ΔΕΝ θα δημοσιεύονται.